Die verjaarsdag ensomeer

Toe ek begin verlede week iets rondom Klaradyn se verjaarsdag soek om op my Ougoed-blog te pos, toe keer die volgende drie paragrawe uit verlede jaar se vertelling my, juis omdat ek myself nie wou herinner aan hoe gat dit ‘n jaar gelede vir my was om vir ‘n gesinsverjaarsdagete aan te sit, en dit met Judy nie soos altyd by ons nie, maar net om die draai in die ouetehuis nie:

“En toe tjank ek Sondag heerlik onder die tafelgebed wat ek Annieka gevra het sy my swaer moet vra om te doen:  dit was die eerste verjaarsdagete sonder Ouma Nooi.

Ek was Sondag daar om haar op te tel, maar ek het geweet dit sal ‘n onreg teenoor myself, teenoor my ma, en die ander gaste wees. Dit was Sondag twee dae dat ek gevoel het ek gaan kuier by ‘n vegetable. Miskien was dit twee af dae, ek sal vanmiddag sien; miskien gaan sy net baie vinnig, baie drasties agteruit.

Maar Ouma was daar, in die poeding (een van haar resepte) wat Annieka gemaak het, en toe ek die kouevleis in die bord pak en ek donder en plak dit nie sommer net op die bord nie, toe weet ek dis ook hoe my ma dit sou gedoen het.”

Nogal ironies, want twee dae later toe is die vrou nie eens meer in die ouetehuis nie.

Maar nee, ek sal lieg as ek sê dat my verjaarsdag in die skadu van Judy se dood gestaan het.

Ek regresseer na daardie kinderdae waarvan ek vroeë vertel het:  ek verbeel my ons afgestorwe geliefdes hou ons van iewers op 'n wolkie dop.

En dit sal beslis nie ons dierbare ou vrou se goedkeuring wegdra as ek toelaat om ons gesinnetjie se feesdag op te foeter met trane en dweep nie.

So ons het 'n heerlike dag gehad – wat afgeskop het met my gunsteling ontbytkos, en dit nogal in die bed:  Griekse Joghurt met heuning en kasjoeneute.

Wat dit lekkerder as enige vorige keer wat ek dit nog ooit geëet het, gemaak het, is die feit dat Klaradyn dit vir my voorberei het – alles, self.

Annieka is regtig die fynste van fynste fyn waarnemers as dit by die keuse van verjaarsdaggeskenke kom. Ek kan nie voorgee om iets te wil hê wat ek nie regtig wil hê nie, sy kom dit agter. Maar van oor 'n afstand van etlike rakke moes sy my lyftaal sowat 'n maand gelede fyn dopgehou het – want toe ek haar pakkie oopmaak, toe is dit die einste boeke waarin ek my verdiep het. (Die enigste rede waarom ek daardie dag nie roekeloos geraak en die goed gekoop het nie, was omdat dit Klaradyn se verjaarsdagmaand was en ek geweet het daar lê nog baie uitgawes voor.)

Van Klaradyn, iets van Russell Hobbs, vir die kombuis, waarsonder ek nie kan klaarkom nie.

Klaradyn het, sonder dat sy eintlik regtig weet wat dit is, voorgestel dat Annieka vir my 'n GPS aanskaf.

Annieka het versigtig navraag gedoen, maar eintlik het sy geweet wat my reaksie sou wees:  wat op deeske aarde moet ek met 'n GPS doen, daarsonder doen ek bloot net wat ek die laaste 40 doen.

Gelukkig het die kind se voorkeur getaan die oomblik toe hulle vir Oom Russell Hobbs in die winkels raakloop.

Toe skiet ons deur Hartbeespoortdam toe om daar by die Kaasplaas, op die walle van een van die Wilgerivier se sytakke 'n piekniek te geniet.

Aanvanklik sou ons die hele naweek veld toe gaan – Pilanesberg toe – dis soorts van tradisie oor my verjaarsdagnaweek, maar daarvan het toe nou niks gekom nie

Ja, dis opvallend hoeveel makliker die gedagtes na Judy spring, sonder om alleroorheersend te wees. Ons sal wegry by die Kaasplaas, en ek sal onthou dat ons hier regs is saam met Judy die keer toe ons na die plaas is waar ek my donskomberse laat herstop het.

Dis nou nogal 'n lang en hartseer storie, vir 'n sentimentalis soos ek. Ek sit met twee donskomberse van Oorle’ Ouma van Wyk (en dan praat ek al van my oorle’ ma, en vir jare al van my oorle’ ouma, juis omdat Ouma van Wyk so van oorle’ hierdie een en oorle’ daardie een gepraat het). Van oorle’ Ouma Moolman het ek ook vier gansdonskussings.

Ek wil Ouma se twee donskomberse saamvoeg in 'n duvet vir Klaradyn en dan kan ek sommer ander ouma se kussings bywerk.

By die skou loop ek toe die donkombersmense raak – ja hulle sal my help.

Ek en Annieka, Klaradyn, Ouma Nooi (my ma) en Ouma Wiesie (skoonma) skiet toe deur; ons maak dit 'n lieflike uitstappie met 'n besoek aan die Hartbeespoortdam-hoogtepunte.

Ai, en toe ek 'n maand later my donsduvet terug kry, toe het hulle van nege tiendes van my dons ontslae geraak en hulle nuwe dons bygesit – oor my dons glo platgeval en uitgewerk en te oud was.

O, ek was die hel in. Dit het vir my geensins oor die veerkrag van die dons gegaan nie, dit was die herinnering, die sentiment, die verlede wat ek vir Klaradyn wou bewaar. Hoeveel mense sal eendag kan sê dat hierdie duvet van haar oorspronklik haar twee ouma grootjies se donsbeddgoed was?

Maar so is daardie droom van my toe nou die drein af.

Meer nog toe ons vir Klaradyn eerder skaapwol in haar duvet moes kry – die kind het 'n allergiese reaksie op dons en word soggens siek wakker as sy aan te veel dons blootgestel is.

Ewentwel, was Judy nog in die lewe, sou ons besoek aan die gansboerdery nie deur my gedagtes geflits het nie, maar Sondag toe skiet dit deur my gedagtes toe ek opkyk Skeerpoort se rigting toe.

Die musiek in die motor neem my in 'n stadium terug universiteit toe. Toe onthou ek, wat ek andersins nooit sou onthou het nie, Marianne Faithfull se plaat uit my universiteitsdae en ek dink aan Ballad of Lucy Jordan. In daardie jare het die liedjie my al met deernis aan my ma herinner. Toe nou Sondag in die motor weer.

Veral na ek in aanloop tot die begrafenis by herhaling gedink het hoeveel beter sy verdien het as wat sy gekry het, hoeveel onvervulde drome, waarvan ek niks weet nie, daar miskien nie in haar is nie:

The morning sun touched lightly on the eyes of Lucy Jordan

In a white suburban bedroom in a white suburban town

As she lay there 'neath the covers dreaming of a thousand lovers

Till the world turned to orange and the room went spinning round.

At the age of thirty-seven she realised she'd never

Ride through Paris in a sports car with the warm wind in her hair.

So she let the phone keep ringing and she sat there softly singing

Little nursery rhymes she'd memorised in her daddy's easy chair.

Her husband, he's off to work and the kids are off to school,

And there are, oh, so many ways for her to spend the day.

She could clean the house for hours or rearrange the flowers

Or run naked through the shady street screaming all the way.

At the age of thirty-seven she realised she'd never

Ride through Paris in a sports car with the warm wind in her hair

So she let the phone keep ringing as she sat there softly singing

Pretty nursery rhymes she'd memorised in her daddy's easy chair.

The evening sun touched gently on the eyes of Lucy Jordan

On the roof top where she climbed when all the laughter grew too loud

And she bowed and curtsied to the man who reached and offered her his hand,

And he led her down to the long white car that waited past the crowd.

At the age of thirty-seven she knew she'd found forever

As she rode along through Paris with the warm wind in her hair ...

As ek gelukkig is, hoor ek hierdie liedjie nooit weer in my lewe nie.

Om van Lara’s Theme en Blue Spanish Eyes nie te praat nie.

Ek sal tien teen een aan die drink gaan as Lara se tema weer deur my kop moet gaan.

En die blou Spaanse ogies waarvoor sy so lief was het my tot twee jaar voor haar dood fassineer:

Haar peetkind se oudste trou. Ek en Annieka en Ouma Nooi en Klaradyn sit af berge toe vir die troue. Jac en Bev vlieg van die Kaap af vir die geselligheid. Die twee oues is Judy en haar oorle’ broer se vrou. Van Judy se brein is min oor, baie min. Voor ek haar vroegaand kamer toe neem om te gaan slaap, sit ons om die troue se kuiertafel en die orkes speel Blue Spanish Eyes.

My ma het die hele aand, op 81, nie een keer op die musiek reageer nie. Die oomblik toe haar gunsteling speel, lig sy die kop en deel met almal aan die tafel:  “Hoor net daar, is dit nie mooi nie!”

Dis wonderlik om wonderlike herinneringe te kan hê.

En aan die drink sal ek tog nou nooit eendag by die aanhoor daarvan gaan nie; aan die tjank wel.

Maar dit sal lieflike tjank wees.

En dis 'n voorreg. So baie mense het nie noodwendig wonderlike herinneringe waarvan die hart kan oorloop nie.

My skryf daarvan en gesels daaroor is niks anders as die koestering van hierdie mooi en goed nie.