'n Hoogtepunt van 'n rukkie terug

Ek redigeer op die oomblik twee jaar se dagboekgesels en so loop goed wat nou gebeur gevaar om verlore en vergete te raak.

So kan ek byvoorbeeld nie onthou hoe dit gebeur het dat ek twee weke gelede, en al diep in Februarie, vir die eerste keer na die aanvanklike eerste-dag-van-graad-1, gesien het hoe Klaradyn in haar skoolklere daar uitsien nie.

Dag 1 het ek verlof geneem om darem daar te wees as die kind haar eerste tree gee. En dit was lieflik.

Maar daarna is dit in haar pajamas dat ek haar soggens sesuur kar toe dra of abba. Sy trek by Ouma aan, daar ook waar sy ontbyt eet. Ons moet te vroeg by ons eie skool wees; ons sien nie kans om haar 06:30 by haar skool af te laai nie en daarom dat sy by Ouma deur die oggenroetine gaan wat ander kinders haar ouderdom soggens by hul eie huise het.

Haar skool kom 13:00 uit; ons 14:00 en dis 14:30, op die vroegste wat ons haar eers weer te siene kan kry. Teen daardie tyd, as ons haar by Ouma of Tannie Carina se naskool-sentrum kry, is sy ook lankal uit haar skooluniform en in speelklere.

So hoe sy lyk in uniform, haar hare netjies platgekam en in plek, het ek, behalwe vir dag 1 se onthou van, nie 'n idee nie.

En toe, verlede week, toe loop ek haar om die een of ander rede, op die een of ander manier, in haar skoolklere raak. Maar verdomp of ek kan onthou waar, hoe en hoekom.

Ek onthou egter dit was 'n oomblik en geleentheid wat my vaderhart verbly en my gemoed die hoogtes in gelig het.

Annieka het twee of drie keer moes hoor hoeke heerlikte dit was, Klaradyn moes by herhaling aanhoor hoe mooi sy vir my  lyk; Annieka laat val toe teen die derde keer dat sy 'n elektroniese dagboekinskrywing sien aankom.

Maar ek redigeer die ou goeterstes, ek kom by die huidige dinkwerk wat op datum gebring moet word nie uit nie.

Dis nou tot nou toe, vandag toe, toe my gedagtes eers weer 'n draai in 1980 rond by my eie hoërskool op Alberton gaan maak het. Ek moes in standerd 7 of 8, straks al 9, gewees het.

Miskien was dit een of ander feesjaar vir die skool gewees, die jaar waarin ons almal op die rugbyveld 'n gimnastrada gehou het, ek sal nie weet nie. Maar ons ís, die hele skool, een mooi dag af pawiljoen toe en daar het die Administrateur van Transvaal ons toegespreek.

Wat hy daar gemaak het, weet ek nie, wat hy te sê had, onthou ek, met een enkele uitsondering na, net mooi niks van nie, maar dis daardie een enkele uitsondering wat my gedagtes vanoggend gaan draai en lug skep het.

Want hier teen die einde van sy toespraak voor die 1400 leerders op die pawiljoen, laat val hy dat hy in die gewoonte is om skole, daar waar hy besoek aflê, van 'n vakansiedag te voorsien.

Ja, dis waar, soos eerste ministers amnestie kan gee as hulle lus het, had hy die mag om skool se leerders 'n skooldag af te gee. En toe doen hy dit – die Hoërskool Alberton se leerders is een dag nie skool nie omdat die destydse Administrateur van Transvaal hulle afgegee het.

Behalwe nou vir daardie dag, is vandag, meer as 30 jaar later, in die meer as 36 jaar wat ek óf agter óf voor die skoolbanke deurgebring het, die enigste dag wat ek op iemand se wish & command nie skool het nie.

Kyk, hier in die ou dae het ek dit as onderwyser gehad dat 'n hoof twee dae 'n jaar het waarin hy sy leerders nie skool hoef te laat gaan nie – die een dag is meesal opgeslurp deur atletiek interhuis; die ander deur atletiek interhoër.

So af, soos in af, julle bly by die huis, was en is dit nooit gewees nie – ons het steeds skool toe gegaan, ons het net nie skoolwerk gedoen nie.

Maar toe kom spreiligte binne baie skole se bereik en in plaas van dag-byeenkomste, word interhuis skielik 'n middag-aandbyeenkoms.

Party hoofde maak, met die afdag wat hy in die proses wen, nou wat hy wil, party kermis, ander vier verjaarsdag en baie vergeet net liefs van die geleentheid en gebruik dit akademiese tyd.

Hier in my omgewing gee die hoofde hul kinders die dag meer dikwels na 'n interhoër oorwinning pasella.

Maar toe wen my skool tien jaar in 'n ry die interhoër en die ander hoofde begin die dag verniet weggee omdat die skool tweede, of derde, of selfs vierde, in die interhoër gekom het. In 'n stadium, so vier jaar gelede, het die een hoof selfs sy skool afgegee omdat hulle van laaste posisie verbeter het na tweede laaste.

En almal kry af, behalwe natuurlik die wenskool, nie jaar een nie, en teen jaar nege nog steeds nie.

Maar toe die skool gister, op 'n Donderdag, vir die tiende agtereenvolgende jaar met die louere by die byeenkoms wegstap, toe kondig die hoof aan dat die hele skool, personeel ingesluit, vandag af het.

En wie is die blyste van almal?  Hans Moolman.

Want is dit nie wonderlik nie – ons kan Klaradyn skool toe vat, soos ons elke dag sou wou, moes ons nie so vroeg by ons eie skool gewees het nie!

Ek kan vir my kind, anders as oor 'n naweek, in die middel van 'n skoolweek wakker maak met 'n koppie tee, soos dit hoort. (Onder omstandighede laat ons haar soggens so laat as moontlik slaap, want sy is soggens al by Ouma afgelaai wanneer al haar maatjies nog vir 'n halfuur en langer in droomland is.

Naweke ontbyt ons in die bed. Nou kan ek my kind ontbyt gee by die mosaïek-tafel wat ek spesiaal geplak het om die kombuis 'n huislike karakter te gee, maar soggens nooit by uitkom om brekfis te kan geniet nie.

Meer nog, die kersie op die koek – ek en Mamma kan haar 13:00 by die skool optel!

Op die oomblik is dit nog lank na 13:00 toe, maar ons het al om die tafel ontbyt, ons het al ge-koffie-in-die-bed en die lekkerste tot op hede vandag:  ek en Mamma het saam met haar tot voor die klas gestap.

O, en was dit nie 'n heerlikte nie! Ouma vertel altyd hoe die entjie tussen die motor en die klas verloop en ek luister met geregverdigde jaloesie; vanoggend kon ek dit self beleef en besef Ouma dik nie aan of vertel sommer storietjies nie – dit ís die lekkerte wat sy beskryf en van vertel.

Ek is daar heilig oortuig van dat ek in meer as 36 jaar van in die onmiddellike omgewing van skoolbanke verkeer, ek 'n skool se atletiekspan nog nooit so baie dank verskuldig was, soos vandag die geval is nie.