Iewers teen die einde, as Saul en Kate hulle dirty weekend in die bos het, en hulle het onder andere rondom Kate se pa, MacDonald, wat soos ‘n berg tussen hulle staan, bekommerd is, vra Kate: “Hoe gaan ons oor die berge kom, Saul?” Hy antwoord dan: “Tree vir tree, my skat.”
Dit was vir jare vir my die mooiste stukkie teks in Dalene Matthee se roman, Kringe in ‘n bos.
En as ek self, manalleen, of ek en Annieka, saam, voor ‘n berg te staan kom, het ek myself al telkemale in die agterkop daaraan herinner dat ‘n mens soos Saul en Kate oor sulke berge kom – tree vir tree.
In 1997 of 1998 stap ek my longe lam en my lyf in ‘n styfte in met ‘n formidabele man van diep in die sewentig. Ons kom te staan voor ‘n skotige opdraande, so skotig dat dit netsowel Helshoogte genoem kon wees. Die oom deel toe met my hoe hy met sulke opdraandes afreken: “tree vir tree”. Maar hy gaan voort en vertel dat hy dit by die groot olifante geleer het – hulle stap enige berg oor sonder om moeg te word, bloot omdat hulle dit rustig, tree vir tree, sonder om hulle enigsins in te span, doen.
Maar dit daargelaat, ek wil by die ander lieflike sinnetjie, vroeg in die boek, uitkom. Saul lê vir die tweede keer in sy lewe oog op Kate, hy is ‘n seun 14, miskien 15. Volgens sy gedagtes het Kate vir hom so mooi, so anders gepraat, so “(o)f haar woorde spierwit skoenlappertjies is wat uit haar mond kom en oral gaan sit.”
As ons daar kom, sê ek deesdae grappenderwys vir die graad 11-dogters dat hulle die eerste seun wat sulke dinge van hulle en vir hulle sê, vir die eerste keer eers weer moet los, as hulle mekaar klaar in die kerk die linkerhand gegee het.
Maar dit ook eintlik daargelaat, ek wil nóg by Saul, nóg by Kate; nóg by graad 11-dogters, nóg by metaforiese berge, uitkom.
Dis eintlik daardie skoenlappertjies, daardie mooi wit skoenlappertjies, so mooi dat Dalene Mathee hulle inspan om ‘n mooie dogtertjie se mooiste van mooi woorde mee te beskryf, wat ek as aanknopingspunt wil gebruik.
En dit alles omdat Klaradyn vanoggend, tussen my en Annieka in die Sondagoggend-winter-inlê-bed, skielik kwytraak: “Ek moet daardie skoenlapper skiet!”
Bid jou dit aan – “EK, MOET, daardie SKOENLAPPER, SKIET!”
Klaradyn is met haar Nintendo besig. (Nintendo, vir die wat nie weet nie, is ‘n hedendaagse palmgrootte gerekenariseerde speletjie waarmee kinders, die wie se ouers nie die veel duurder en groter Wii kan bekostig nie, hulle deesdae besig hou.)
Daar is verkillende speletjiesprogramme wat jy vir die ding kan koop. Ons het vir Klaradyn twee gekoop - een oor troetelkatte en –honde, en een oor die modebedryf.
‘n Ouer moet maar kyk wat hy koop, want party van die speletjies gaan net oor een ding en dis moord en doodslag, goed wat ek my seun nie eers sommer mee sal laat speel nie, het ek net een gehad.
Nou die ding is eintlik meer van ‘n frustrasie as ‘n plesier. Behalwe dat die musiek en byklanke enige mens teen die mure uitdryf, skryf die ding in Engels. En Klaradyn se leesvermoë in Engels is op graad 2-vlak.
Ons het hier in die begin vertaal en gehelp, maar toe raak dit so knaend, en ons so ongedurig, dat Klaradyn op haar eie begin voort snork, leer en probeer, probeer en fouteer het.
En nou kan sy haarself van tyd tot tyd lieflik alleen besig hou. Verslaaf aan die ding, wat ek gevrees het, is sy nie; daar gaan partykeer twee of drie weke om sonder dat sy by hom uitkom. Baie van die ding se binnewerkinge het sy self ontdek, die meeste, maar ek is seker daar is nog honderde wat in die program se geheue wag om ontdek te word.
Maar toe ontdek ek vanoggend, op grond van Klaradyn se opmerking oor die skoenlapper wat geskiet moet word, iets wat my kind so op haar eie uitgeruik en oopgekrap het. So sonder dat ek geweet het dit lê en wag om geaktiveer te word. En as ek geweet het dat dit onder die oppervlak lê en wag om gevind te word, het ek die speelding straks nie eers gekoop nie.
Want skielik moet my kind toe nou vanmore ‘n skoenlapper doodskiet.
Ek doen nie sommer doodskiet-speletjies, en dan nogal ‘n skoenlapper van alle dinge, nie!
Ek kyk waarmee my kind besig is, en ja, inderdaad, niks anders nie, sy is inderdaad besig om dit wat haar in speletjie aanval, dood te skiet, moer toe te skiet, op te fok van ‘n kant af. Op 7. ‘n Meisie.
En dit op ‘n speletjie oor snoesige katte en dierbare honde waar jy Brownie-punte verdien as jy jou kat uitborsel of jou hond vir ‘n stappie om die blok neem. Wat het daarvan geword?
Nee, sy het maar so spelenderwys en aan’t vroetel met die knoppies daarop afgekom.
Ek kon dit nie glo nie!
En dis so slim gedoen.
Om dit realisties oor te laat kom, sien jy jou onmiddellike omgewing op die skerm voor jou – dis die ding se kamera-oog wat dit deurgaans daar projekteer.
En dan torpedo daar sulke eiervormige goeterstes op jou af, wat jy moet skiet. En hoe meer van die goed jy skiet, hoe beter vir jou.
Maar dis nie al nie – die kind is toe besig om my en haar ma, haar bloedeie biologiese ouers, dood te skiet!
Sy het gevra om ons af te neem. En ons het ingestem. Sy neem van die more tot die aand met die ding foto’s. Toe Annieka laas getel het was dit meer as 2 500 foto’s wat sy al geneem het.
Min het ons geweet dat die kontrepsie self met hierdie laaste foto’s wat sy van ons geneem het, gaan en dan jou gesig omvorm tot hierdie eieragtige monster wat kan oogknip en selfs sy mond kan oopmaak.
Eintlik nogal vernuftig en jollie oulik – as dit nou nie was dat die ding met al sy kennis en vaardighede gedoen het wat dit gedoen het nie.
En as die een agter die knoppies en snellers en vuurpyllanseerders dan nou klaar ‘n stuk of tien van hierdie mammamonsters doodgemaak het, dan kom die moeder van alle mammamonsters en spoeg uit haar mond tien nuwe monsters wat jou teister.
En dan maak jy van vooraf dood.
So elke nou en dan kom daar weer ‘n pappamonster ook verby.
En dan nou die skoenlapper, wat ons van dit alles bewus gemaak het.
Dis verskriklik! Daar het hulle die kind klaar bekendgestel aan die basiese van al hierdie speletjies wat nie my goedkeuring wegdra nie. My kind dood en moor en saai slagting en verwoesting so ver soos sy gaan, en dit met ‘n glimlag op haar mond.
Ek is nie een van daardie hiperkonserwatiewe pappas wat ‘n kommunis of die Antichris agter elke bos wil uitskop nie, ek sal nié my kind se musiek agteruit speel om te hoor of daar die een of ander geheime boodskap is nie, en ek is nie van mening dat die Nintendo-vervaardigers deur die Illuminati beheer word nie, maar dit dra beslis nie my goedkeuring weg om my kind in ‘n gewelddadige oorlogsmetafoor groot te maak nie.
Ek wil nie my kind afgestomp vir geweld die huis uitstuur nie – ek gaan nie toelaat dat die televisie dit doen nie, nog minder haar eie speelgoed oor troeteldiertjies soos katjies en hondjies (en dan nou eieragtige look alike monsters van haar gesin) nie.
Die geleentheid sal hom wel voordoen dat ons in gesprek hieroor kan gaan.
Maar die vermetelheid!
En skoenlappers! Verbeel jou. Maar straks verstaan sy nie die skoenlapper nie, en is dit iets wat sy juis nie moet doodmaak nie.
Ek verbeel my egter daar iets met skoenlappers - die meisies, toe ek klein was, mog dit nie op hulle broeke gedra het nie.
Ek spot nou, maar onthou julle die dae?
En dan maak ek beslis nie 'n berg van 'n molshoop nie, maar ek sal hierdie eiermonstertjie wat tussen ons kom nesskop het, klein treetjie vir klein treetjie aanpak. Soos Saul en Kate.
No comments:
Post a Comment